Кресненско востание

Да се обележи годишницата од него!

Македонското востание (во македонската историографија познато под името Кресненско востание, а во бугарската лажна и фалсификувана историографија познато под името Кресненско-разлошко востание) е востание на македонскиот народ против отоманската власт кренато на 17 октомври (5 октомври по стар стил) 1878 година во селото Кресна, во долината на реката Струма во Пиринска Македонија.


Причини и подготовки за дигнување на Кресненското востание

Самите настани во Големата источна криза (1875-1881) година, Руско-турската војна, Санстефанскиот мировен договор и Берлинскиот конгрес имале силно влијание во Македонија. Револуционерниот дух кај Македонскиот народ се повеќе раснел особено по востанието во Босна и Херцеговина и ослободувањето на Бугарија од страна на Русија во Руско-турската војна. Најголема причина за оружена борба за ослободување на Македонија предизвикал членот 23 од мировниот договор на Берлинскиот конгрес, кој се однесувал на Македонија и предвидувал нејзина автономија. Главните подготовки за подигнување на востанието биле водени од повеќемина видни Македонци - учители, трговци, свештеници итн. Најангажирани во подготовките биле охридскиот митрополит Натанаил Охридски и познатиот македонски револуицонер учителот Димитар Поп-Георгиев Беровски кој две години претходно бил главен водач на Разловечкото востание, познатиот македонски војвода од тој период Стефо Николов, познатиот македонски револуционер од тоа време поп Коста (Буфски) од с.Буф-Леринско и неколкумина македонски војводи. Голема улога во подготовките и одвивањето на востанието ќе имаат и штотуку формираните т.н. благотворителни комитети „Единство“, кои ги организирале мирните но и вооружените протести и акции против решенијата на Берлинскиот конгрес кои имале главно негативен карактер во однос на Санстефанскиот мировен договор кој во целост бил во корист на Бугарија. Најважни од нив биле Софискиот и Џумајскиот комитет кои всушност играле и раководна улога во востанието. При подготовките за востанието најмногу се сметало на четите кои би се формирале од доброволци - Македонци-ополченици во Бугарија кои по завршувањето на војната останале таму. Меѓутоа искуствата покажале дека за да успее востанието требало да се исползуваат чети од Македонија кои веќе ги крстосувале македонските планини, чети познати на народот, чети кои ќе ги имаат идеалите за слобода на Македонија и чети кои немаат никакво влијание од соседните држави (Бугарија, Србија, Грција).

Први раздвижувања на четите и последните подготовки за дигнување на востанието

Кон крајот на септември 1878 година Софискиот благотворителен комитет во Ќустендил го испратил Луис Војткевич (Полјак) со голема чета од 300 души за да се префрли во Македонија. По краткотрајна вооружена борба, четата била разбиена од турскиот аскер и Луис Војтеквич се вратил назад во Софија по нови инструкции. Истиот месец Адам Калмиков (Козак од Украина) со голема чета доброволци се обидел да влезе во Македонија но и неговиот обид ќе биде неуспешен поради тоа што неговата чета целосно била разбиена од турскиот аскер. Подоцна овие двајца платеници, авантуристи и интриганти ќе бидат наградени од комитетот „Единство“ со раководни функции во востанието, иако тие немале квалитети за тоа. На состанокот одржан на 8 септември во Рилскиот Манастир, свикан од Натанаил на кој присуствувале и Димитар Поп-Георгиев Беровски и војводата Дедо Иљо Малешевски (Марков) било решено да се повикаат сите чети кои дејствувале недалеку од демаркационата линија да се приближат до Горна Џумаја. На повикот се одзвале повеќе чети и во Горна Џумаја се одржало советување со војводите за востанието. Токму на ова советување било прифатен предлогот на еден од најсмелите и најспособни војводи Стојан Карастоилов, востанието да започне со нападот на Кресна. Тука било прифатено со нападот да раководи Стојан Карастоилов. Иако во целост подготовките за востанието биле во раководени од македонските војводи, сепак комитетот „Единство“ како главен иницијатор на востанието (иако сакал востанието да изгледа како дело на Македонија), неможел да допушти целото востание да се одвива во рацете на македонските војводи и Македонците. Затоа по нивното барање командата на востанието му била доверена на офицерот на руската армија козакот Калмиков.

Почеток, тек и крај на востанието

Една од првите мерки на востаничките водачи, по ослободувањето на селата, била да воведат нова месна административна власт, да извршат мобилизација за пополнување и формирање на нови чети како и избор на воено-востаничкото раководство. На општото собрание востаниците за востанички „атаман“ го избрале Калмиков, за началник на штабот Димитар Поп-Георгиев Беровски, а за прв војвода на четите Стојан Карастоилов. За ова Поп-Георгиев Беровски уште на 20 октомври (8 октомври, стар стил) го известил Џумајскиот комитет и се потпишал како „началник штаба на македонските востаници“. Овдека се појавиле првите несогласувања и недоразбирања помеѓу македонските револуцинери и бугарските комитети. Во сите ослободени места била воспоставена народна власт, а народот без разлика на националната и верска припадност (Македонци, Турци, христијани, муслимани) бил целосно ослободен од сите даноци. Во ослободените места не биле забележани протерувања, убиства и изживувања врз турското муслиманско население. Македонското население од сите ослободени места со големо воодушевување го помагало востанието не само преку човечка сила (одење на селани во востаници) туку и преку давање на жито, земјоделски производи, резерви на храна и облека, а подоцна и преку давање засолништа на востаниците. На 11 ноември Турците крваво го задушиле востанието, а цели два месеци потоа со најголеми репресивни мерки на убиства, иселувања и мачења врз месното население биле вршени потраги по преостанатите живи востаници од околните села. Сепак востанието и покрај опструкциите од страна на бугарските комитети „Единство“ и отстранувањето на главните личности Димитар Беровски и војводата Стојан Карастоилов, успеало да се одржи до првите месеци на 1879 година, кога со последните борби во сѐ уште слободната област Каршијак (на десната страна на реката Струма), востанието и официјално било задушено. Покрај месните жители кои со огромен одзив учествувале во востаничките борби, во востанието учествувале и чети составени и предводени од Македонци од други краишта на Македонија. Во востанието со своја чета учествувале и познатиот македонски борец и прв македонски историчар Ѓорѓија Пулевски, војоводата Кара Тодор од Тетово кој бил познат како „страв и трепет за башибозукот“ идр.

Кресненското востание - прв судир меѓу Македонското револуционерно движење и Кнежевството Бугарија

Кресненското востание било прв судир помеѓу македонското револуционерно движење и царството Бугарија. Очигледното мешање во политиката на востанието и водењето на борбата и спроведувањето на своите зацртани планови на бугарските комитети довеле до големи недоразбирања и судири со македонските востаници и револуционери. Првиот судир се случил уште при борбите за ослободување на Кресна, помеѓу македонскиот војвода Стојан Карастоилов и рускиот офицер во бугарска служба Калмиков. Иако судирот бил од воено - тактички карактер сепак тука за првпат се судриле и целите и плановите на македонските револуционери и бугарските комитети. Подоцна судриот помеѓу двајцата странци Калмиков и Војткевич ќе предизвика толкаво незадоволство кај македонското раководство што Димитар Поп-Георгиев Беровски ќе напише доста остро писмо во кое го осудува самоволието и мешањето на Софискиот и Џумајскиот комитет во Македонското востание. Бугарските комитети незадоволни од неисполнувањето на нивните планови и бунтувањето на востаничкиот совет кој бил составен само од Македонци и по едногласно донесена одлука ги протерал Војткевич и Калмиков, подготвил и физичка ликвидација на Димитар Поп-Георгиев Беровски и војводата Стојан Карастоилов кој бил убиен на спиење, ноќта на 6 декември 1878 година, во селото Влахи. Под силните притисоци подоцна Димитар Поп-Георгиев Беровски ќе биде отстранет од местото началник на штабот, кога ќе биде затворен во Ќустендилскиот затвор заедно со неговиот брат Коста во декември 1878, но неговото враќање ќе биде пречекано со големо воодеушевување меѓу македонските востаници и населението.

Извор

http://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5

...ни фали VOL, кај ли сега пасе тоа домашно животинче познавач на историја и страва и ужас за бугарски дневно-политички историчари..., кога му ја затворија воденица

concrete напиша:...ни фали VOL,  кај ли сега пасе тоа домашно животинче познавач на историја и страва и ужас за бугарски дневно-политички историчари..., кога му ја затворија воденица

Пу пу,скрая да е
Па ти ова сериозно?!

...а што му фалеше на VOL.???, или и ти имаш фин, осетлив, салонски EU стомак сега????

concrete напиша:...а што му фалеше на VOL.???, или и ти имаш фин, осетлив, салонски EU стомак сега????

Яс во целиот си живот до сега не бех видел толку пцовки и навреди како теа користени од овой......

king2 напиша:Кресненското востание - прв судир меѓу Македонското револуционерно движење и Кнежевството Бугарија

Некой да не заборавил кой го ослободи Пиринскиот край от турците и кой не дозволи таму да влезнат грците и србите? Кой го сочува идентитетот и музиката и се и од овой край има и председатели на држава и генерали и се? Каде беше базата на ВМРО до 1934 година и од каде влегуваа комитите во поробениот вардарски и егейски дел? Инаку нормално е да е имало несогласованя. Се секявам на Стамболийски кой посакуваше да свали гаки пред кралството на срби, хрвати и словенци и за тоа си загуби главата от македонци така да србоманията во Пиринска Македония ич не се толерирала за разлика од вардарскиот дел кой што особено после 1944 се побратими со окупаторите но сеуште да си србин таму е некако повеке от тоа да си македонец дури со големо М.

Ќути бе таму ... да Русите не ви направеа држава, какви што сте живи баксузи сега ќе бевте последна турска покраина на Балканот.

И сега не им гине тоа.Ко што им тргнало бетер се од нас.Ни влада не можат да формираат додека не им бакнат рака на Доган и Ердоган.

Нема да ме изненади ако сега веќе малку подзаборавените огромни бетонски споменици на кои пишуваше ... „за вечна дружба“ ... пак ги подигнат со напишано   „ebedi dostluk“

king2 напиша:Ќути бе таму ... да Русите не ви направеа држава, какви што сте живи баксузи сега ќе бевте последна турска покраина на Балканот.

Подобро русите оти си ойдоа , а не како србите да ве  е.. побратимуват 80 години

YAS напиша:И сега не им гине тоа.Ко што им тргнало бетер се од нас.Ни влада не можат да формираат додека не им бакнат рака на Доган и Ердоган.

Како бе имаме си влада да си иба векот, ке видите како изеднаж ке дрпнеме и ке я стигнеме Швайцария и вие со солзи на очи ке ни молите да ви примиме како кантон, барем тоа дел кой се уште е населен со македонци

king2 напиша:Нема да ме изненади ако сега веќе малку подзаборавените огромни бетонски споменици на кои пишуваше ... „за вечна дружба“ ... пак ги подигнат со напишано   „ebedi dostluk“

Не ви се допагя Зебриняк иако е малце срушен?

Firi напиша:

king2 напиша:Нема да ме изненади ако сега веќе малку подзаборавените огромни бетонски споменици на кои пишуваше ... „за вечна дружба“ ... пак ги подигнат со напишано   „ebedi dostluk“

Не ви се допагя Зебриняк иако е малце срушен?

Firi со сета должна почит кон твојот ник и дело ДАЈ МАЛКУ ОЛАДИ овде !!!  Давај бре Булгарија тудеј вести и настани и остави на страна Македонските работи. Инаку одма праќаме човек у сив костим...да ти каже како стојат работите...

concrete напиша:
Firi со сета должна почит кон твојот ник и дело ДАЈ МАЛКУ ОЛАДИ овде !!!  Давај бре Булгарија тудеј вести и настани и остави на страна Македонските работи. Инаку одма праќаме човек у сив костим...да ти каже како стојат работите...

Кресненско-разложкото востание е бугарска работа, ова востание е дело на нашите дедовци и како яс се не мешам во АСНОМ така и вие мора да се не мешате во нешто кое што ниту некогаш е било ваше, ниту ке биде.За настаните ете Ацо ке ве информира, яс се информирам директно от вашите весници и страници иако имам проблеми со некой србизам понекогаш.
П.с. Какво дело, яс сум сосема обичен човек, предай многу поздрави на онова говедо адмиралот от алл.бг дека ме банира безсрочно само дека не го прави работа од мегунационално ниво оти онова говедо си е бугарско како и повекето лоши работи шо си ги правиме си идат от нас самите, не од странците.

Firi напиша:


Како бе имаме си влада да си иба векот, ке видите како изеднаж ке дрпнеме и ке я стигнеме Швайцария и вие со солзи на очи ке ни молите да ви примиме како кантон, барем тоа дел кой се уште е населен со македонци

Kоја влада.Онаа на чело со грчкиот платеник Бојко?Против кого дигавте протести и насилно го срушивте од власт?За чии предлози секогаш гласа ДПС,се разбира откако Бојко добро ке им ја наполни партиската каса и џебовите на Доган?

Да бе во твой стил ако заменим ДПС со ДУИ и ке стигнеме до кьорсокак и джебовете на Али

Не е во мој стил.Тоа е вистината на политичката сцена во Бугарија.

Вистината е дека нема услови поумниот да прогресира туку човекот со роднини или познати, корупцията е на високо ниво абе шо да ти говорим за нешто кое си го имаш и дома? Инаку да сме развиени напреднати земи и да се чудиме каде да одиме на одмор или каква нова кола да си купиме и дури да незнаеме кой е премиер кой министер, яс маме му ебам ниту знам кой е премиер на Швайцария а тоа сигурно го незнаат и поголемиот брой швайцарци.

Е сега сме на иста линија Фири.Политичката ситуација и кај нас и кај вас е иста.Кај нас од осамостојувањето,а кај вас од падот на комунизмот,се некои криминални структури доаѓаат на власт.Цветаат митото,корупцијата и непотизмот, а богами и криминалот.А за сето тоа плаќа народот.

YAS напиша:Е сега сме на иста линија Фири.Политичката ситуација и кај нас и кај вас е иста.Кај нас од осамостојувањето,а кај вас од падот на комунизмот,се некои криминални структури доаѓаат на власт.Цветаат митото,корупцијата и непотизмот, а богами и криминалот.А за сето тоа плаќа народот.

..а кој го плаќаше  сето тоа кое го наброја во " социјализмот"и кое и тогаш успешно вирееше...UNRA   го плаќаше или пак народот. Некако бргу заборави на галичките,кавадаречките и другите ите. ите. долги и изповрзани "црева"

Лошото е дека тие исто со дел од народот. Линията е многу тенка и како не видиш дека со честен труд можеш да забогатееш и ти почваа да дириш роднини, познати и ти како не видиш дека става како треба даваш поткупи и се корумпираш. Проблемот е оти немаме култура на самоорганизация, нема развито општество кое ова да го не трпи. Така да проблемот не е корупцията и криминалот туку тоа кой што ги трпи и за жал ова пак е народот кой што за жал во големиот дел исто е корумпиран и гледа ако може да не работи но да зима пари. И вака се вртиме во еден круг.

king2 напиша:Нема да ме изненади ако сега веќе малку подзаборавените огромни бетонски споменици на кои пишуваше ... „за вечна дружба“ ... пак ги подигнат со напишано   „ebedi dostluk“

Вие сте ни испревариле

"Денеска во Центар Жупа беше откриен споменик на таткото на современа Турција, Мустафа Кемал Ататурк, чии предци потекнуваат од селото Коџаџик, општина Центар Жупа. Споменикот е висок 3,20 метри"

novamakedonija.com.mk/DetalNewsInstant.asp?vestInstant=42002

Кресненското востание не било според интересите на големите сили, па дозволија Турците да го задушат, исто како и Илинденското востание.

Самите настани и создавањето на македонското прашање предизвикаа продолжување на борбата за ослободување на Македонците од Турците, што резултираше со создавање на Република Македонија.

Да успееше тогаш востанието и се ослободеше Македонија, немавме да имаме проблем со името со Грција.

Arhimed напиша:
Самите настани и создавањето на македонското прашање предизвикаа продолжување на борбата за ослободување на Македонците од Турците, што резултираше со создавање на Република Македонија.

Хаха како те слушне очвек ке рече дека до пред 20 години бевте под турско ропство

Firi напиша:

Arhimed напиша:
Самите настани и создавањето на македонското прашање предизвикаа продолжување на борбата за ослободување на Македонците од Турците, што резултираше со создавање на Република Македонија.

Хаха како те слушне очвек ке рече дека до пред 20 години бевте под турско ропство

Да не требаше да спомнам и борба со Срби, Бугари, Грци, Албанци, Германци, Италијанци, ...?